“TLife”: Τι είναι τα αντιοξειδωτικά και γιατί το δέρμα σου τα χρειάζεται!
July 5, 2020“TLife”: Τελικά ποιο είναι το σωστό skincare όσο είσαι διακοπές;
July 31, 2020Τι είναι οι ελεύθερες ρίζες;
«Τα κύτταρα με τα οποία γεννιόμαστε μεγαλώνουν και πεθαίνουν κατά την διάρκεια της ζωής μας, χρησιμοποιώντας το οξυγόνο για να παράξουν ενέργεια. Τα απόβλητα από αυτή τη διαδικασία είναι οι ελεύθερες ρίζες», μου εξηγεί ο δερματολόγος Στέλιος Αγγελίδης, επιστρατεύοντας κάποιον από τους επιτυχημένους του παραλληλισμούς για να το κάνω εικόνα: «Είναι σαν να έχεις κάνει μπάρμπεκιου και να έχουν μείνει στάχτες. Χρησιμοποίησαμε την φωτιά, ψήσαμε το κρέας μας, το φάγαμε και από όλη αυτή τη διαδικασία έχει μείνει η στάχτη. Η στάχτη είναι οι ελεύθερες ρίζες, δηλαδή είναι το υποπροϊόν από αυτή την ενέργεια». Άρα, οι ελεύθερες ρίζες είναι ένας όρος που περιγράφει τα κατεστραμμένα κύτταρα που είναι προβληματικά και αποτελούν καταστροφή για την υγεία. Λέγονται ελεύθερες αυτές οι ρίζες γιατί δεν έχουν σημαντικό μόριο και προσπαθούν να κλέψουν αυτό το μόριο από άλλα κύτταρα, το οξυγόνο από τα άλλα. Όταν οι ελεύθερες ρίζες επιτίθενται δεν σκοτώνουν τα άλλα κύτταρα για να πάρουν το μόριο που τους λείπει αλλά βλάπτουν και καταστρέφουν το DNA δημιουργώντας γόνιμο έδαφος για διάφορες παθήσεις. Το πρόβλημα δεν είναι δηλαδή ότι η ελεύθερη ρίζα ζημιώνει ένα μόνο κύτταρο, ότι δηλαδή παίρνει το οξυγόνο από ένα υγιές κύτταρο, αλλά κάνει μια αλυσιδωτή αντίδραση άρα, μιλάμε για οξείδωση όλου του συστήματος που προσβάλει.
Τι σημαίνει οξειδωτικό στρες;
Όπως καταλαβαίνεις, λοιπόν, η παραπάνω διαδικασία είναι απόλυτα φυσιολογική. «Οι ελεύθερες ρίζες όταν δημιουργηθούν δεν δρουν ανεξέλεγκτα. Ο οργανισμός για να μην προκαλέσουν κακό οι ελεύθερες ρίζες έχει τα δικά του αντιοξειδωτικά συστήματα από τη φύση του, τον δικό του μηχανισμό. Όταν, όμως, έχουμε πάρα πολλές ελεύθερες ρίζες και πάρα πολλά απόβλητα από αυτά που μπορεί να αντιοξειδώσει το αμυντικό μας σύστημα τότε μιλάμε για οξειδωτική καταστροφή ή οξειδωτικό στρες», τονίζει ο δερματολόγος. Τα πράγματα, λοιπόν, είναι απλά: εμείς έχουμε κάποιους στρατιώτες που κάνουν αντιοξείδωση και καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες. Όταν, όμως, έχουμε υπερπαραγωγή ελευθέρων ριζών τότε δημιουργείται οξειδωτικό στρες, το σύστημά μας δεν μπορεί να ανταπεξέλθει και σε αυτή την περίπτωση χρειαζόμαστε εκτός από τα ενδογενή και τα εξωγενή, αυτά τα οποία σε σχέση με το skincare, τα παίρνουμε από τις κρέμες μας και τα προϊόντα που χρησιμοποιούμε. Κι επειδή στο δέρμα οι ελεύθερες ρίζες είναι υπεύθυνες για την γήρανση της επιδερμίδας, τα αντιοξειδωτικά επιβραδύνουν την γήρανση.
Τι είναι η οξείδωση;
Για να συνεχίσουμε τον παραπάνω παραλληλισμό, οξείδωση είναι εκείνη η κατάσταση κατά την οποία οι στάχτες είναι περισσότερες από αυτό που μπορεί να αποβάλει το σύστημά μας!
Το καλοκαίρι χρειάζεσαι τα αντιοξειδωτικά περισσότερο από κάθε άλλη φορά!
Κάτι που πρέπει να τονιστεί είναι ότι οι ελεύθερες ρίζες δημιουργούνται από το σώμα μας και δεν είναι κάτι που παίρνεις απευθείας από το εξωτερικό περιβάλλον. Εσύ παίρνεις ρύπανση, παίρνεις διοξείδιο του άνθρακα, δεν παίρνεις οξυγόνο, «μπουκώνει» το σύστημα και δημιουργούνται ελεύθερες ρίζες. Δεν είναι κάτι υπαρκτό από πριν που το «κολλάμε»! Είναι κάτι που δημιουργείται! Επίσης, έχουμε τον ήλιο ο οποίος «μπαίνει μέσα», δημιουργείται οξειδωτικό στρες και παράγονται ελεύθερες ρίζες. Τα αντιοξειδωτικά είναι ουσίες που προστατεύουν τα κύτταρα από τις βλαβερές συνέπειες των ελευθέρων ριζών και με δεδομένο ότι τώρα το καλοκαίρι εκτιθέμεθα περισσότερο στον ήλιο τα έχουμε ακόμη περισσότερη ανάγκη!
Αντιοξειδωτικά: ποια είναι τα πιο… διάσημα
Τα διάφορα αντιοξειδωτικά λειτουργούν με διαφορετικό τρόπο: Κάποια εμποδίζουν την εμφάνιση των ελευθέρων ριζών, άλλα εμποδίζουν την εμφάνιση αυτής της αντίδρασης (οι ελεύθερες ρίζες αφού καταστρέψουν ένα κύτταρο να σταματήσουν και να μην καταστρέψουν και τα υπόλοιπα κύτταρα) και άλλα σταματούν την αντίδραση μόλις εμφανιστούν (μόλις γίνει η αντίδραση αυτού του κυττάρου, σταματούν αυτή την αντίδραση). Τα πιο διάσημα αντιοξειδωτικά είναι η βιταμίνη C, η βιταμίνη Ε και η ρετινόλη, ενώ η μεγαλύτερη αντιοξειδωτική δράση εξασφαλίζεται με συνδυασμό: Όσα περισσότερα αντιοξειδωτικά τόσο περισσότερη προστασία.
- Η βιταμίνη Α, με πιο διάσημη την ρετινόλη, είναι η βασίλισσα των αντιοξειδωτικών. Την χρησιμοποιείς από πολύ μικρή ηλικία και ρυθμίζεις την υγεία των κυττάρων, διορθώνει όλες τις βλάβες κλπ. Ωστόσο, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στην ποσότητα γιατί κάνει ερεθισμό.
- Δεύτερο σπουδαίο αντιοξειδωτικό είναι η βιταμίνη C που έχει και λευκαντικές ιδιότητες και δίνει λάμψη.
- Τέλος, η βιταμίνη Ε έχει ενυδατική δράση, είναι ιδανική όταν η επιδερμίδα είναι αφυδατωμένη και είναι και ιδανική για γυναίκες άνω των 50 επειδή μειώνεται η παραγωγή σμήγματος και αφυδατώνεται το δέρμα.
- Ένα καλό combo είναι να χρησιμοποιείς βιταμίνη C ή Ε το πρωί και ρετινόλη το βράδυ. Αλλά πάντα λίγη ποσότητα και πάντα σε συνδυασμό με την αντηλιακή σου!
Στέλιος Αγγελίδης
Δερματολόγος
Επιστημονικός συνεργάτης στο “TLife.gr”.